Nowe narzędzia podnoszące dokładność monitorowania bioróżnorodności

W artykule opublikowanym niedawno w czasopiśmie »Scientific Reports« czytamy: „Monitoring stanowi ważne źródło informacji o zmianie bioróżnorodności, ukierunkowując dalsze prace badawcze oraz ocenę i planowanie działań ochronnych”. Artykuł powołuje się na The European Biodiversity Portal (europejski portal bioróżnorodności), opracowany i wdrożony przez finansowany ze środków UE projekt EU BON, który oferuje badaczom, decydentom i innym podmiotom zainteresowanym bioróżnorodnością łatwy dostęp do informacji na temat trendów i technik modelowania.

Partnerzy projektu pracowali nad ustanowieniem i przyjęciem nowych standardów danych, budowaniem narzędzi umożliwiających prace badawcze oparte na współpracy i pobudzaniem nauki obywatelskiej. W efekcie partnerzy EU BON, w toku budowania Europejskiej Sieci Obserwacji Bioróżnorodności, tworzą zaawansowane techniki analizy danych wraz z nowymi podejściami do modelowania oraz strategie monitorowania bioróżnorodności w przyszłości.

Praktyczne zastosowania w kontekście ochrony i zrównoważonego zarządzania zasobami

Portal może pomóc w identyfikacji zbiorów danych mających istotne znaczenie dla kluczowych zmiennych bioróżnorodności (EBV), które, jak czytamy w artykule, „służą za ramy do wyczerpującej prezentacji rozmaitych komponentów bioróżnorodności, aby mierzyć zmianę w czasie w celu identyfikowania najważniejszych luk w zakresach danych i doskonalenia praktyk monitorowania w czasie i przestrzeni”.

EBV jako dane wejściowe strategii ochrony: przeglądarkę trendów populacji gatunków, jedną z sześciu zmiennych EBV, można wykorzystywać do identyfikowania trendów i statusu „rozmieszczenia gatunków” oraz „liczebności gatunków” i na tej podstawie opracowywać strategie oparte na dowodach.

Zapytany o użyteczność portalu dla lokalnych interesariuszy, Clint Alibrandi z Agencji ds. Środowiska i Wody w Andaluzji, odpowiedział: „Umożliwi zainteresowanym podmiotom na szczeblu lokalnym, regionalnym lub krajowym, korzystanie z danych i narzędzi. Wspomoże opieranie się na odpowiednich politykach europejskich dotyczących bioróżnorodności, aby zapewniać ich lepszą transpozycję w bardziej lokalnym kontekście”.

Prócz dostarczania informacji na temat bioróżnorodności na szczeblu krajowym i regionalnym, portal oferuje narzędzia analityczne, takie jak „bogactwo gatunków” (Species Richness Tool) oraz „tablica wskaźników analityki biznesowej” (Business Analytics Dashboard), które są źródłem wykresów i zagregowanych danych mających wspomóc proces decyzyjny w działaniach ochronnych.

Najlepsza nauka opiera się na współpracy

Aby umożliwić badaczom bardziej harmonijną współpracę, częścią portalu jest eLab, czyli wirtualne laboratorium, które umożliwia wymienianie się dokumentami, pracę nad tym samym projektem oraz korzystanie z tego samego interfejsu internetowego, a wszystko to przy zapewnionej całkowitej ochronie danych w każdym eLab.

Współpraca w ramach społeczności naukowej ma istotne znaczenie, aczkolwiek nie mniej ważne jest podnoszenie świadomości ogółu społeczeństwa. Mając to na uwadze, partnerzy projektu zaprojektowali elementy portalu w sposób sprzyjający nauce obywatelskiej.

Projekt EU BON nawiązał także współpracę z Europejską Agencją Kosmiczną. ESA, między innymi, coraz bardziej angażuje się we wspieranie podmiotów zainteresowanych bioróżnorodnością. Może podnosić ich zdolność do korzystania z danych teledetekcyjnych w celu monitorowania trendów bioróżnorodności. Wypowiadając się na temat korzystania z satelitarnej obserwacji Ziemi, Marc Paganini z ESA zauważył: „Odpowiednio wykorzystana w zestawie ze zbiorem danych naziemnych na temat bioróżnorodności oraz modelowaniem gatunków i siedlisk, teledetekcja może stać się ważnym i zasadniczym komponentem systemów monitorowania bioróżnorodności”. Dodał, iż w przypadku wielu środowisk – takich jak trudno dostępne tereny podmokłe czy obszary oddalone – teledetekcja to często jedyny sposób na przeprowadzenie monitoringu na dużą skalę.

Sam projekt jest owocem ścisłej współpracy wielu różnych partnerów. W okresie od grudnia 2012 r. do maja 2017 r., projekt EU BON zgromadził 31 partnerów z 15 krajów europejskich, Izraela, Filipin, Brazylii i ponad 30 partnerów stowarzyszonych.

Więcej informacji:
witryna projektu