Różnorodność biologiczna ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania ekosystemu oraz jego prawidłowego działania. Biorąc pod uwagę wpływ zmian klimatycznych, utraty siedlisk oraz skutki innych, podobnych zagrożeń dla różnorodności biologicznej, analiza reakcji zwierząt i roślin odgrywa kluczową rolę w projektowaniu zasad ochrony i zrównoważonego rozwoju.
Aby sprostać temu wyzwaniu, międzynarodowy zespół naukowców opracował plan opracowywania produktów danych dotyczących różnorodności biologicznej przy częściowym wsparciu finansowanego przez UE projektu GLOBIS-B. W artykule opublikowanym w czasopiśmie
„Nature Ecology & Evolution” zespół zaproponował uwzględnienie zestawu wybranych cech gatunkowych wśród kluczowych zmiennych dotyczących różnorodności biologicznej (EBV). Tego rodzaju wskaźniki są wykorzystywane w celu monitorowania sposobów, w jaki organizmy reagują na globalne zmiany klimatu. Jak wyjaśniono w artykule naukowym, zmienne dotyczące różnorodności biologicznej umożliwiają obserwację i przygotowywanie opracowań na temat globalnych zmian w bioróżnorodności, jednak „szczegółowe ramy pozwalające na empiryczne opracowywanie poszczególnych EBV jeszcze nie powstały”.
Cytowany w
komunikacie prasowym Uniwersytetu w Amsterdamie główny autor badania W. Daniel Kissling stwierdził, że badanie zapewnia „ramy koncepcyjne oraz praktyczne wskazówki dotyczące budowania globalnych, zintegrowanych i nadających się do wielokrotnego użytku produktów danych EBV związanych z cechami gatunkowymi”. Uczony dodał także: „Umożliwia to monitorowanie zmian wewnątrzgatunkowych poszczególnych cech, będących reakcją na globalne zmiany klimatyczne oraz działalność człowieka, w celu wykorzystania informacji dotyczących poszczególnych cech gatunków w krajowych i międzynarodowych ocenach polityki”.
Cechy i reakcje
Badania są wynikiem warsztatów zorganizowanych w ramach projektu GLOBIS-B, który dobiegł końca w połowie 2018 roku. Podczas warsztatów naukowcy omawiali wymagania dotyczące opracowania klasyfikacji cech gatunkowych związanych z EBV. Zespół naukowców i badaczy sugerował, że mogą one obejmować między innymi cechy związane z fenologią (czas okresowych zdarzeń biologicznych), morfologią (formą i budową organizmów), fizjologią, reprodukcją i ruchem (mobilnością przestrzenną). Przykładowo, cechy takie jak wzorce migracji, okres kwitnienia, masa ciała i wysokość roślin mogą umożliwić kwantyfikację reakcji gatunków na globalne zmiany klimatu, gospodarkę rabunkową i fragmentację siedlisk.
Robert P. Guralnick, jeden z autorów artykułu, wyjaśnił ten proces w
artykule prasowym opublikowanym na stronie internetowej Muzeum Historii Naturalnej na Florydzie. „Zamiast koncentrować się na mierzeniu różnych wskaźników na różne sposoby i podejmowaniu prób wyciągania różnych wniosków, musimy zbudować system monitorowania bioróżnorodności naszej planety w taki sposób, który pozwoli na połączenie wysiłków i tworzenie standardów, które umożliwią dostarczanie tych danych decydentom”.
Zespół opracował plan działań umożliwiający połączenie danych dotyczące cech gatunkowych z opublikowanych źródeł, opracowanych na podstawie zebranych próbek, obserwacji oraz teledetekcji z powietrza i przestrzeni kosmicznej. W tym samym artykule Robert Guralnick zwrócił uwagę na systemy monitorowania prezentujące tempo utraty lasów w skali roku lub miesiąca. „Co by było, gdybyśmy byli w stanie uzyskać takie same dane dotyczące na przykład zmiany średniej wielkości ciała w populacjach ryb na całym świecie w odpowiedzi na połowy? Właśnie takie rodzaje modeli chcemy móc opracowywać”.
Projekt GLOBIS-B (GLOBal Infrastructures for Supporting Biodiversity research) został opracowany w celu wspierania globalnej współpracy infrastruktur badawczych w zakresie różnorodności biologicznej oraz naukowców zajmujących się tą dziedziną. Projekt skupiał się nad przyspieszeniem wdrażania oraz usprawnieniem obliczeń zmiennych dotyczących różnorodności biologicznej. Na
stronie internetowej projektu znajduje się informacja, że koncepcja EBV została wprowadzona przez organizację Group on Earth Observations Biodiversity Observation Network „jako jedna z korzyści Globalnej Sieć Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS)”.
Więcej informacji:
strona projektu GLOBIS B