Świdrowce
opanowały niezwykłą strategię unikania odpowiedzi immunologicznej
gospodarza poprzez okresowe zmiany wariantu glikoproteiny
powierzchniowej (VSG), która ulega ekspresji na powierzchni ciała
pasożyta. Wprawdzie istnieją setki genów VSG w genomie świdrowca, jednak
u krążących w krwiobiegu pasożytów ulega w danym momencie ekspresji
tylko jeden gen.
Ekspresja genowa jest ściśle uzależniona od struktury chromatyny i
dostępności transkrybowanych regionów dla różnych czynników
transkrypcyjnych. Remodelowanie chromatyny jest uzależnione od
wyspecjalizowanych białek, które modyfikują odpowiednie histony. Coraz
więcej danych wskazuje, że histon H1 może ujemnie lub dodatnio regulować
transkrypcję genu.
Finansowany ze środków UE projekt "Chromatin and antigenic
variation: The role of histone H1 in gene regulation in African
trypanosomes" (HISTONEH1TRYP) miał za zadanie wyjaśnić mechanizm
ekspresji pojedynczego allelu VSG. Prace koncentrowały się na histonie
H1 i jego roli w kontrolowaniu zmienności antygenowej T. brucei.
Dane eksperymentalne wskazują, że wprawdzie histon H1 jest hodowanym
pasożytom niepotrzebny, jednak determinuje ich przetrwanie in vivo.
Histon H1 działa poprzez zagęszczanie chromatyny w różnych regionach
genomu pasożyta i tym samym reguluje transkrypcję różnych genów, w tym
VSG.
Łącznie wyniki projektu HISTONEH1TRYP ujawniły nieznaną dotąd rolę
histonu H1 w zmienności antygenowej T. brucei i zdolności tego pasożyta
do unikania reakcji odpornościowej gospodarza. Dzięki tej wiedzy możliwe
będzie zaprojektowanie nowych leków, których mechanizmem działania
będzie modyfikacja histonu H1.