Superksiężyc żniwiarzy
Czy dostrzegliście na początku tego tygodnia mleczny Księżyc rozświetlający niebo? To nie był tylko piękny księżyc żniwiarzy, to był superksiężyc żniwiarzy!
Superksiężyc – nazwa używana przez astronomów do określenia Księżyca w
perygeum – pojawia się kiedy Księżyc zbliża się do Ziemi, stając się o
14% większy i 30% jaśniejszy. Ten ostatni superksiężyc był trzecim tego
lata, czy też jak określa go magazyn »National Geographic« – „ostatnim
aktem kosmicznej sztuki”.
Według »National Geographic« Księżyc znajdował się najbliżej Ziemi w
nocy 7 września, kiedy „srebrna kula” znajdowała się zaledwie 358 398
kilometrów od nas, amatorów obserwacji nieba. Jednak oficjalnie pełnia
Księżyca miała miejsce 8 września.
Na czym dokładnie polega „kosmiczny mechanizm” superksiężyca?
»National Geographic« wyjaśnia to zjawisko: „Księżyc krąży wokół Ziemi
po jajowatej orbicie, która jest nieco przesunięta w stosunku do swojej
osi. To oznacza, że raz w miesiącu Księżyc znajduje się w punkcie
najbliższym Ziemi, nazywanym perygeum. To wówczas wydaje się mieć
największą średnicę. Jednocześnie Księżyc znajduje się także naprzeciw
Słońca w czasie swojej 28-dniowej podróży wokół Ziemi”.
Raz na jakiś czas perygeum i pełnia zbiegają się, i wówczas mamy
pełnię w perygeum – inaczej superksiężyc. Księżyc jest wówczas
jaśniejszy i większy niż w czasie zwykłej pełni. Przeciwieństwem
superksiężyca jest mikroksiężyc, kiedy Księżyc w pełni znajduje się w
najdalszym punkcie orbity i wydaje się mniejszy i ciemniejszy niż
zwykle.
Nie mamy się czego obawiać ze strony epicko nazwanego superksiężyca
majaczącego w pobliżu Ziemi. Dr James Garvin, kierownik naukowy Centrum
Lotów Kosmicznych NASA im. Goddarda twierdzi, że superksiężyce mają
jedynie pomniejszy wpływ na naszą planetę. Zauważa: „Ziemia
zmagazynowała olbrzymie ilości energii wewnętrznej w swoim zewnętrznym
płaszczu czy też skorupie i niewielkie różnice w siłach pływowych
wywieranych przez Księżyc (i Słońce) nie wystarczą, aby przezwyciężyć
znacznie większe siły działające w samej planecie, a związane z
konwekcją (i innymi aspektami wewnętrznej równowagi energii, która jest
siłą napędową płyt tektonicznych). Niemniej superksiężyce przypominają
nam o oddziaływaniu naszego najbliższego sąsiada ‘wielkości Afryki’ na
nasze życie, bowiem ma on wpływ na pływy oceaniczne i swój udział w
wielu kulturalnych aspektach naszej egzystencji (jako widoczny dowód
przynależności naszej planety do Układu Słonecznego i kosmosu)”.
Wrześniowy superksiężyc jest szczególny pod tym względem, że jest to
także pełnia żniwiarzy zbiegająca się z równonocą. Mimo iż zazwyczaj
pełnię żniwiarzy zbiegającą się z równonocą kojarzymy z jesienią, w tym
roku to tak naprawdę ostatnia pełnia lata. »Discovery News« informuje,
że pełnia żniwiarzy ma istotne znaczenie, ponieważ Księżyc zamiast
wschodzić średnio o 50 minut później każdego dnia, pojawia się każdej
nocy tylko nieco później, zapewniając rolnikom wieczory z dodatkowym
światłem księżycowym na zebranie plonów.
Tegoroczny superksiężyc żniwiarzy był nie lada gratką dla rolników i amatorów astronomii!
opublikowano: 2015-01-23