Holonomia i foliacje singularne
Holonomia sprawdza się jako skuteczne narzędzie w badaniu ruchu nieswobodnego, w którym obiekt ma poruszać się w większej liczbie wymiarów, niż jest to dozwolone. Matematycy korzystający ze wsparcia środków unijnych rozszerzyli zastosowanie holonomii z foliacji regularnych na foliacje singularne.
Rozmaitość podzielona na podrozmaitości nazywana jest rozmaitością z
foliacją. Foliacje występują przy rozwiązywaniu równań różniczkowych w
różnych dziedzinach matematyki, w tym w fizyce matematycznej czy teorii
sterowania, dotyczącej zachowania się układów dynamicznych.
Choć "regularne" foliacje są dokładnie zbadane, to większość foliacji ma charakter patologiczny. Te foliacje singularne, występujące w rozmaitościach jako podmoduł ściśle upakowanych pól wektorowych, były przedmiotem badań prowadzonych w ramach projektu NCGSF (Noncommutative geometry for singular foliations).
Uczeni sformułowali hipotezę Bauma-Connesa dla dowolnej foliacji singularnej. Zgodnie z tym hipotetycznym uogólnieniem twierdzenia Atiyaha-Singera czysto typologiczne obiekty koincydują z obiektami czysto analitycznymi. Jego udowodnienie było możliwie dzięki skonstruowaniu tzw. patologicznego grupoidu holonomicznego.
Grupoid holonomiczny to struktura matematyczna śledząca symetrie foliacji. Był to najważniejszy element części analitycznej twierdzenia Bauma-Connesa. Dokładniej mówiąc, uczeni wprowadzili pojęcie transformacji holonomicznej, odpowiednika dyfeomorfizmu.
Do stworzenia części geometrycznej naukowcy wykorzystali model LeGalla-Tu. Najpierw jednak trzeba było zdefiniować warunki gwarantujące wzdłużną gładkość grupoidu holonomicznego. Dopiero wówczas możliwe było sformułowanie modelu normalnej formy regularnej rozmaitości z foliacją wokół kompaktowego "liścia".
Metodologia zastosowana w projekcie NCGSF została opisana w szeregu publikacji na łamach międzynarodowych czasopism naukowych. Wykorzystuje ona zdobycze wcześniejszych badań prowadzonych przez tych samych naukowców, którzy udoskonalili ją, tworząc grupoid holonomiczny dowolnej foliacji singularnej.
opublikowano: 2016-05-24