W oceanach znajduje się ogromna liczba różnych organizmów, stanowiących potencjalny surowiec dla nowych pożytecznych produktów. Często nie są one jednak wykorzystywane na masową skalę, ponieważ nie można ich pozyskiwać z natury w odpowiednich ilościach.
Gąbki są szczególnie bogatym źródłem materiałów biologicznych, z których można uzyskiwać na przykład nowe leki przeciwko nowotworom czy HIV i nowe przeciwciała. Struktury krzemionkowe, kolagen i całe szkielety są także cennymi materiałami, które można z nich pozyskiwać. Niezwykle trudno jest je jednak uprawiać na dużą skalę, co uniemożliwia tworzenie z tych związków komercyjnych produktów.
Zadania tego podjęli się uczestnicy projektu "Sponge enzymes and cells for innovative applications" (
SPECIAL). W ramach projektu opracowano zrównoważone technologie produkcji materiałów z gąbek oraz przebadano je pod kątem określonych właściwości przeciwnowotworowych.
Stworzono też nowe procesy enzymatyczne do wytwarzania materiałów opartych na biokrzemionce przy pomocy nowatorskiej koncepcji biospiekania. Pozwoli to na uzyskanie elementów mikroelektronicznych i nanomechanicznych. Do opartych na kolagenie zastosowań biomedycznych należą innowacyjne biomateriały pełniące rolę rusztowań w regeneracji kości.
W projekcie SPECIAL zastosowano nowe techniki biotechnologiczne w celu opracowania zrównoważonej metody umożliwiającej wykorzystywanie morskich zasobów naturalnych. Surowce te i otrzymane z nich produkty otworzą nowe możliwości przed przemysłem biomedycznym, farmaceutycznym, mikroelektronicznym i nanotechnologicznym. Otrzymane zostaną nowe związki, mogące znaleźć zastosowanie w nowych lekach i biomateriałach do inżynierii tkankowej i medycyny regeneracyjnej.
W projekt zaangażowało się siedem światowej klasy instytucji reprezentujących szereg różnych dyscyplin biotechnologii morskiej. W inicjatywie brały także udział cztery małe i średnie przedsiębiorstwa zajmujące się hodowlą gąbek, opracowywaniem leków oraz nanobiotechnologią. Prace konsorcjum wpisują się w strategiczne założenia europejskiej strategii morskiej z 2008 r.
Projekt SPECIAL przyczyni się do rozwoju biotechnologii morskiej na multidyscyplinarnym, europejskim poziomie oraz zaowocuje stworzeniem nowych szans dla europejskiego przemysłu, dotyczących zrównoważonej eksploatacji morskich zasobów naturalnych. Szczególnie ważne będzie wykorzystanie biotechnologicznego potencjału gąbek morskich, znanego już od dłuższego czasu. Materiał wideo dotyczący projektu można obejrzeć
tutaj.