Żywność wzbogacona w składniki bioaktywne w celu poprawy stanu zdrowia

Próby mające określić wpływ cząstek bioaktywnych na zdrowie człowieka rzadko obejmują żywność funkcjonalną jako całość. Finansowany przez UE projekt PATHWAY-27 (Pivotal assessment of the effects of bioactives on health and wellbeing. From human genoma to food industry - pathway) uznaje natomiast składniki bioaktywne za integralną część kompleksu substancja bioaktywna-żywność. W ramach projektu badacze przyglądają się również kluczowym aspektom wytwarzania żywności wzbogaconej w składniki bioaktywne (BEF).

Aby zwalczyć niektóre czynniki ryzyka wystąpienia zespołu metabolicznego (ZM), w ramach projektu PATHWAY-27 badane są trzy obiecujące substancje bioaktywne: kwas dokozaheksaenowy (DHA), β-glukan (BG) i antocyjany (AC). Związki te są poddawane testom osobno jak i również w połączeniu z produktami nabiałowymi, piekarniczymi i jajecznymi. Powinno to pomóc określić optymalne kombinacje dla nowych produktów BEF w ramach tych trzech różnych matryc żywności.

Do tej pory badacze ocenili wszystkie z 45 produktów BEF (trzy na każdą matrycę żywności, pięć rodzajów wzbogacenia na każdy rodzaj żywności) pod względem strawności in vitro, akceptacji konsumentów i czasu przechowywania. Wyniki wprowadzono do specjalnie stworzonej bazy danych, aby wspomóc wybór na potrzeby produkcji pilotażowej najlepszych receptur produktu (po jednej w każdej matrycy żywności, wzbogaconej pięcioma kombinacjami substancji bioaktywnych); aktualnie trwają testy w trzech pilotażowych badaniach interwencyjnych. Najbardziej efektywne produkty BEF z każdej matrycy zostaną następnie poddane testom w wieloośrodkowym badaniu interwencyjnym metodą podwójnie ślepej próby z placebo w grupie kontrolnej.

Równolegle, badacze wykorzystują dwa systemy modelu komórki – adipocyty (komórki tłuszczowe) i komórki wątroby (hepatocyty) – w celu określenia wpływu DHA, BG i AC osobno i w kombinacjach na ścieżki biochemiczne uczestniczące w powstawaniu ZM. Ocenili oni w szczególności wpływ produktów BEF na różnicowanie i funkcjonowanie komórek tłuszczowych na podstawie akumulacji lipidów i metabolizmu, ekspresji określonych markerów i wydzielenia adipokin i cytokin. Aktualnie trwa ocena wpływu wybranych substancji bioaktywnych na metabolizm lipidów i insulinoodporność hepatocytów.

W ramach PATHWAY-27 opracowywane są również kompleksowe wytyczne w zakresie propozycji oświadczeń zdrowotnych dla przemysłu spożywczego, przede wszystkim dla MŚP, jak i również dla społeczności naukowej. Efektywne rozpowszechnienie zapewniono dzięki uruchomieniu regularnie aktualizowanej strony internetowej strona projektu i przekazano sprawozdania z postępu w zakresie komunikacji.

Dostarczanie dowodów naukowych potwierdzających oświadczenia zdrowotne dotyczące BEF przyniesie korzyść producentom i konsumentom. Dzięki dostarczaniu decydentom ugruntowanych naukowo danych, inicjatywa będzie również wspierać wdrażanie europejskich przepisów dotyczących oświadczeń zdrowotnych.