Jak obserwować zdrowie i przewidywać rójkę pszczół miodnych

Choć w Europie działa 600 000 pszczelarzy, produkcja miodu nie nadąża za popytem, częściowo ze względu na alarmujący spadek liczebności pszczół. Zmniejszenie populacji wpływ nie tylko na produkcję miodu, ale także na 70% upraw zbóż i 84% warzyw, które potrzebują zapylających je owadów.

Pszczelarze tradycyjnie kontrolują zdrowie pszczół, fizycznie otwierając ule, co jest czasochłonną i inwazyjną metodą bez względu na to, czy potrzebna jest interwencja. Finansowany ze środków UE projekt SWARMONITOR (Development of a tool for effective diagnostic monitoring of honey bee colonies) ma na celu opracowanie narzędzi do zdalnego, nieinwazyjnego monitorowania uli.

Narzędzie do monitorowania SWARMONITOR będzie wykrywać zmiany i wzorce drgań w ulu, mogące wskazywać na rójkę, problemy zdrowotne lub pogorszenie stanu roju. Rójka ma miejsce, gdy królowa opuszcza ul z większością robotnic, aby założyć nowe kolonie, i muszą nią opiekować się pszczelarze.

Badacze umieścili w ulach instrumenty noszące nazwę przyspieszeniomierzy, które umożliwiają zdalny pomiar drgań. Wywołano rójkę w specjalnej pasiece z 20 ulami wyposażonymi w przyspieszeniomierze oraz standardowy sprzęt do monitorowania, który rejestruje widmo drgań.

Na podstawie danych o drganiach uczeni nadali ich wzorcom statystyczne oceny punktacyjne, umożliwiające ostrzeganie o zbliżającym się zdarzeniu w ulach. Doświadczalne ule służą także badaczom do monitorowania stanu zdrowia, w tym zarażenie patogenami, które mogą prowadzić do wymarcia całej kolonii.

Narzędzia do zdalnego monitorowania SWARMONITOR pozwolą na skuteczniejsze i mniej pracochłonne zarządzanie pasiekami. Pomogą też poprawić produktywność dzięki odpowiednio wczesnemu ostrzeganiu przed rójką i ogniskami chorobowymi.