Jak ryby hodowlane radzą sobie ze stresem

W projekcie COPEWELL (A new integrative framework for the study of fish welfare based on the concepts of allostasis, appraisal and coping styles) przyjrzano się złożonej zależności między funkcją mózgu, zachowaniem, fizjologią a plastycznością adaptacyjną ryb. Gatunki docelowe to trzy najważniejsze gatunki ryb hodowlanych w Europie: łosoś atlantycki (Salmo salar), labraks (Dicentrarchus labrax) i dorada królewska (Sparus auratus).

Celem projektu było pogłębienie wiedzy na temat podstawowych mechanizmów kryjących się za indywidualnymi różnicami w zachowaniu i w umiejętności radzenia sobie ze stresem. Badacze przyjrzeli się ontogenezie osi stresu i zidentyfikowali kluczowe elementy reakcji na stres i zmiany indukowane w różnych częściach mózgu ryb, zwracając szczególną uwagę na kresomózgowie, podwzgórze i przysadkę. Wystawiając ryby na działanie czynników stresowych o różnym charakterze, intensywności i przewidywalności, naukowcy ocenili ładunek allostatyczny — tj. fizjologiczną sumę "zużycia" w wyniku stresu — i porównali poszczególne osobniki przejawiające zmienne strategie radzenia sobie ze stresem. Powstały także narzędzia pozwalające zrozumieć, w jaki sposób ryby reagują na swoje środowisko w oparciu o teorię oceny (np. wybór określonej lokalizacji na podstawie oczekiwanego pozytywnego/negatywnego bodźca). Dzięki tym badaniom udało się wyjaśnić subiektywne doświadczanie dobrostanu jako nabytego mechanizmu przetrwania.

Oczekiwane skutki projektu COPEWELL obejmują głębsze zrozumienie sposobu oceny przez ryby otaczającego je świata i radzenia sobie z nim, rozwój funkcji mózgu oraz strategie robocze zachowania i reakcji na stres w kontekście różnych praktyk hodowli i metod chowu ryb hodowlanych. Dzięki tym wynikom łatwiej będzie zrozumieć w jaki sposób i kiedy krótkie lub długie epizody stresu we wczesnych etapach życia wpływają na dobrostan i jakość młodocianych i dojrzałych ryb.

Wyniki projektu powinny mieć duży wpływ na praktyki hodowlane i metody chowu w akwakulturze, co z kolei powinno wpłynąć na zwiększenie wydajności produkcji ryb i poprawę ich dobrostanu.