Dywersyfikacja kluczem do pobudzenia unijnego sektora akwakultury

Według partnerów finansowanego ze środków unijnych projektu DIVERSIFY europejski sektor akwakultury zatrudnia 190 000 osób, a wartość gospodarstw wynosi 7 mld EUR. Niemniej jedynie 10% owoców morza spożywanych przez unijnych konsumentów pochodzi tak naprawdę z UE. Seriola olbrzymia (Seriola dumerili) to gatunek, który mógłby pomóc w zwiększeniu tego odsetka, zważywszy na jego pokaźną wielkość, wydajność rzeźną, krótki czas wprowadzania na rynek i przydatność w dywersyfikacji i opracowywaniu produktów o wartości dodanej.

Potencjalne korzyści są równoważone przez kluczowe wyzwanie: niekonsekwentna reprodukcja w niewoli uniemożliwia skuteczną hodowlę gatunku w sadzach. Pogłębienie wiedzy na temat przyczyn mogłoby pomóc UE udoskonalić technologie produkcyjne, dywersyfikować produkty i poprawić aspekty marketingowe, aby zwiększyć rozwój sektora akwakultury.

Tym właśnie zajmują się partnerzy projektu DIVERSIFY (Exploring the biological and socio-economic potential of new/emerging candidate fish species for the expansion of the European aquaculture industry), a artykuł opublikowany niedawno w czasopiśmie »American Society of Animal Science« prezentuje część najnowszych ustaleń zespołu.

Co powstrzymuje hodowlę serioli olbrzymiej?

Naukowcy oparli się na najnowszych badaniach, w ramach których ustalono, że seriola olbrzymia trzymana w sadzach wykazuje słaby rozwój gruczołów płciowych i wczesne przerwanie gametogenezy (powstawania lub wytwarzania gamet) w okresie rozrodczym. Skutkiem jest upośledzenie spermatogenezy, a przez to niższy współczynnik reprodukcji.

Próbki od dzikich i hodowanych w niewoli osobników męskich pobrano na 3 etapach cyklu rozrodczego: wczesna gametogeneza (późny kwiecień do początków maja), zaawansowana gametogeneza (późny maj do początków czerwca) i tarło (późny czerwiec do lipca).

Jakość spermy ryb hodowanych w niewoli oceniono na podstawie wspomaganej komputerowo analizy. Partnerzy projektu ustalili, że płaciki hodowanych w niewoli osobników męskich miały mniejszą średnicę. Płaciki znajdują się wewnątrz jąder i to właśnie w nich wytwarzane są męskie komórki rozrodcze, czyli plemniki.

Ryby w niewoli wykazywały także wczesny i postępujący spadek podziału mitotycznego spermatogonii oraz wysoki poziom apoptozy (śmierci komórkowej) tuż po rozpoczęciu okresu rozrodczego. Te cechy charakterystyczne są zgodne z wyższym poziomem estradiolu w plazmie ryb.

Prócz barier związanych ze wskaźnikami rozrodczości bardziej zgodnych z gwałtowniejszymi stosunkami osobników w niewoli, sperma wytwarzana w okresie rozrodczym wykazywała drastyczny spadek ruchliwości, trwania, szybkości i adenozyno-5’-trifosforanu (ATP). Na prędkość przepływu spermy silny wpływ wydaje się mieć jej morfologia, tj. rozmiar i kształt jej składników: główka, wstawka i witka. Nasienie z długimi witkami, które odznacza się w konsekwencji znaczną długością, ma najczęściej stosunkowo wysoką prędkość przepływu. Wstawka zawiera mitochondria, które wytwarzają energię chemiczną w formie ATP. Ograniczenie ATP może mieć wpływ na ruchliwość spermy.

Na etapie tarła, zachodził nieprawidłowy wzrost stężenia spermy, a także wzrost liczby nieżywych plemników, prawdopodobnie z powodu braku nawodnienia spermy i ejakulacji, co w konsekwencji powodowało starzenie się spermy.

Celem partnerów projektu DIVERSIFY jest zrewolucjonizowanie technik i metodologii naukowych z zamiarem zoptymalizowania hodowli i produkcji nowych gatunków ryb oraz ustalenia niezbędnych technik marketingowych, mających przyciągnąć konsumentów. Jak twierdzą partnerzy projektu: „Aktualne badania wskazują na skrajną podatność serioli olbrzymiej na stres hodowlany oraz podkreślają potrzebę udoskonalenia procedur hodowli i obchodzenia się, aby poprawić dysfunkcję gametogenezy w komercyjnej produkcji akwakulturowej”.