UE nie dysponuje planem działania, który określałby narzędzia, z jakich może korzystać Unia, oraz sposoby ich wykorzystania w celu ochrony bioróżnorodności mórz w regionie Arktyki. W ramach pewnej unijnej inicjatywy przeanalizowano zdolność Europy do rozwiązywania tego rodzaju problemów.
W ostatnich latach kilka unijnych organów decyzyjnych wzywa Europę do
odegrania bardziej aktywnej roli w rozwiązywaniu problemów oraz
wykorzystaniu szans dotyczących Arktyki. Brak jednak źródeł, które
oceniałyby aktualne i przyszłe działania UE w tym zakresie. Co więcej,
istniejące przepisy są sfragmentaryzowane i nieskuteczne we wdrażaniu
podejścia ekosystemowego, niezbędnego do ochrony bioróżnorodności mórz.
W tym kontekście, uczestnicy projektu
EURO-ARCTIC LAB (The European Union and the legal protection of marine biodiversity in the Arctic) postanowili ustalić, w jaki sposób UE mogłaby najskuteczniej realizować wyznaczone cele inicjatywy strategiczne w celu ochrony bioróżnorodności mórz w regionie Arktyki.
Aby tego dokonać, uczeni opisali aktualną sytuację bioróżnorodności mórz na Arktyce oraz istniejące prawodawstwo, luki prawne oraz działania podejmowane przez UE w ramach jej jurysdykcji i poza nią.
Partnerzy projektu przygotowali raport poświęcony UE i ochronie prawnej bioróżnorodności mórz w regionie Arktyki. Zaproponowano dwa główne instrumenty dla UE, a mianowicie wspieranie tworzenia morskich obszarów chronionych oraz stosowanie podejścia ekosystemowego lub zarządzania opartego na ekosystemach. Autorzy dokumentu przedstawiają też działania, które UE mogłaby realizować na jej terytorium i poza nim. Dotyczą one transportu morskiego, łowisk oraz eksploatacji podmorskich złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, które mogą potencjalnie przyczynić się do poprawy międzynarodowej ochrony prawnej bioróżnorodności mórz w regionie Arktyki. Wyniki badań prezentowano na ważnych konferencjach międzynarodowych i opublikowano w prestiżowych czasopismach.
Unijne instrumenty prawne w dziedzinie środowiska, ochrony klimatu, energetyki, badań naukowych, transportu i rybołówstwa mają bezpośredni wpływ na Arktykę. Przyczyniając się do ochrony bioróżnorodności mórz w regionie Arktyki, projekt EURO-ARCTIC LAB pomoże UE w skoordynowanym i systematycznym rozwiązywaniu problemów oraz wykorzystaniu szans dotyczących tego regionu, wspólnie z jego państwami, terytoriami i najważniejszymi aktorami.