Odkryto związek między El Niño a epidemią dengi na Sri Lance

Zjawisko El Niño to występujące nieregularnie i złożone serie zmian klimatycznych, które mają wiele poważnych następstw w regionie Pacyfiku i na całym świecie. Pośród nich można wymienić wyjątkowo ciepłe i ubogie w składniki pokarmowe wody u wybrzeży północnego Peru i Ekwadoru, zazwyczaj pod koniec grudnia; odwrócenie układów wiatrów na Pacyfiku, susza w Australazji i wyjątkowo ulewne deszcze w Ameryce Południowej. Naukowcy z finansowanego ze środków UE projektu DENGUETOOLS odkryli, że warunki stwarzane przez El Niño na Pacyfiku poprzedzają zaostrzenie sześć miesięcy później epidemii dengi na Sri Lance.

„Denga jest poważnym obciążeniem publicznej opieki zdrowotnej na Sri Lance, a rejon Kalutary jest jednym z najbardziej dotkniętych” – zauważa Joacim Rocklov, współautor raportu z badań i naukowiec pracujący nad DENGUETOOLS z ramienia Jednostki ds. Epidemiologii i Zdrowia na świecie Uniwersytetu w Umeå. „Poznanie zatem, w jaki sposób powtarzające się typy pogody napędzają dengę ma zasadnicze znaczenie dla kontrolowania rozprzestrzeniania się choroby i jej profilaktyki”.

W artykule opublikowanym niedawno w czasopiśmie International Journal of Environmental Research and Public Health, zespół badawczy posłużył się indeksem oceanicznym Niño, który jest wskaźnikiem aktywności El Niño na podstawie temperatury powierzchniowej wody Oceanu Spokojnego oraz pogody lokalnej i danych epidemiologicznych na Sri Lace, aby określić ilościowo asocjacje danych. Tygodniowe zmienne pogodowe i dane o zgłoszeniach przypadków dengi, zgromadzone przez Prasada Liyanage''a z Ministerstwa Zdrowia Sri Lanki (oficjalnego członka konsorcjum DENGUETOOLS) w latach 2009-2013, zostały przeanalizowane w celu oszacowania specyficznych na skalę lokalną i ogólnych powiązań między pogodą a dengą.

Wyniki wskazały na rosnące zagrożenie dengą wraz z nasilaniem się opadów deszczu, od około 50 mm tygodniowo. Najsilniejszy związek między opadami deszczu a dengą ustalono około 6-10 tygodnia po opadach deszczu o intensywności ponad 300 mm tygodniowo, które skutkują wyjątkowo wilgotnymi warunkami i wysokim zagrożeniem powodziowym. Wraz ze wzrostem temperatury do 30 stopni Celsjusza i wyżej, ogólne względne ryzyko stale wzrasta z czterotygodniowym opóźnieniem. Za wyjątkiem lat 2012-2013, w których zaobserwowano przedłużającą się, ale spłaszczoną epidemię dengi, we wszystkich pozostałych latach odnotowano rok rocznie skokowy wzrost liczby przypadków dengi od maja do września.

Jest to choroba tropikalna roznoszona przez komary a nasilone opady deszczu i porzucone pojemniki przy siedliskach ludzi są przyczyną rozprzestrzeniania się lęgowisk komarów. Dostępność obszernych terenów lęgowych oznacza wzrost liczby komarów. Wysoka temperatura jeszcze bardziej intensyfikuje dynamikę przenoszenia dengi poprzez wzrost wskaźnika przeżywalności i ukąszeń oraz skrócenie zewnętrznego okresu inkubacji wirusa dengi w komarach.

„Analizując pogodę i przypadki dengi w długich przedziałach czasu, odkryliśmy podobną, silną zależność między nasilonymi opadami deszczu i wyższymi temperaturami będącymi następstwem nawracającego zjawiska El Niño a podwyższonym ryzykiem epidemii dengi” – stwierdził Prasad Liyanage. „W dłuższej perspektywie nasze dane przynoszą kolejne potwierdzenie tego związku i sugerują, że denga ma się w najlepsze, kiedy El Niño składa wizytę na wyspie”.

Dzięki znalezieniu powiązania między El Niño a liczbą przypadków dengi, naukowcy z DENGUETOOLS sugerują, że ustalenia te mogą posłużyć do udoskonalenia predykcyjnych modeli nadzoru z czasem realizacji do sześciu miesięcy. W ten sposób urzędnicy ds. zdrowia publicznego zyskaliby więcej czasu na poprawienie gotowości i zorganizowanie reagowania kontrolnego przed wybuchem epidemii.

Więcej informacji:
strona projektu w serwisie CORDIS