Po opuszczeniu pełniącej funkcję ochronną ziemskiej atmosfery ludzie i roboty mogą być narażeni na wiele niebezpieczeństw. Niezwykle ważne jest, by określić każde zagrożenie, tak aby móc zastosować odpowiednie środki zapobiegawcze.
W tym roku naukowcy po raz pierwszy zarejestrowali fale grawitacyjne powstałe w wyniku połączenia się pary czarnych dziur. Opisanie właściwości fal grawitacyjnych będzie możliwe po dokładnym zbadaniu zjawiska łączenia się gwiazd neutronowych.
Unijni naukowcy wykazali występowanie magnetohydrodynamicznej (MHD) kaskady energii turbulencyjnej w plazmie wiatru słonecznego poprzez obserwację dokładnego prawa na podstawie pomiarów statków kosmicznych.
Najintensywniejsze z dotychczas zbudowanych źródeł promieniowania gamma rozbłyśnie niedługo w europejskim ośrodku badawczym Extreme Light Infrastructure – Nuclear Physics. Reakcje, które ujawnią szczegóły wielu procesów zachodzących we wnętrzach gwiazd, zwłaszcza prowadzących do powstania tlenu, będzie można prześledzić w warunkach laboratoryjnych. Ważną częścią aparatury jest konstruowany przez fizyków z Uniwersytetu Warszawskiego detektor cząstek, którego wersja demonstracyjna właśnie przeszła pierwsze testy.
Istnieją silne dowody na to, że supermasywna czarna dziura w centrum naszej galaktyki, Sagittarius A*, była w przeszłości bardziej aktywna. Podczas badania emisji promieniowania X w jej otoczeniu, finansowani przez UE astrofizycy odkryli oznaki dramatycznych zmian.
Trudno sobie wyobrazić, że nadmuchiwana konstrukcja mogłaby wytrzymać wysokie temperatury i tarcie podczas wchodzenia w atmosferę Ziemi. Zespół naukowców, korzystając z unijnego dofinansowania, uznał jednak, że nadmuchiwana osłona termiczna mogłaby stanowić rozwiązanie jednego z najpoważniejszych problemów technicznych związanych ze sprowadzaniem obiektów z powrotem na Ziemię.
Dotychczas odkryto setki planet pozasłonecznych — zwanych także egzoplanetami — a na całym świecie trwają intensywne działania badawcze na rzecz ujawnienia bardziej szczegółowych informacji o tych odległych światach. Niektórych spośród najnowszych odkryć dokonali finansowani ze środków UE naukowcy.
Kierowany przez prof. Andrzeja Niedzielskiego z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika międzynarodowy zespół astronomów odkrył bardzo egzotyczną planetę, tak zwanego ciepłego Jowisza, przy bardzo starej, blisko dwukrotnie bardziej masywnej niż Słońce gwieździe. To już dwudziesty układ planetarny odkryty przez astronomów z UMK.
Grupa astronomów z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zaobserwowała nieznane dotąd zjawisko naprzemiennej emisji fal radiowych przez cząsteczki metanolu i pary wodnej wokół młodej gwiazdy. Odkrycia dokonano przy użyciu największego polskiego radioteleskopu (RT4) w obserwatorium w Piwnicach koło Torunia, grupą badawczą kierował prof. dr hab. Marian Szymczak.
Toruńscy astronomowie i fizycy wezmą udział w projektowaniu instrumentów dla największego na świecie teleskopu E-ELT (European Extremely Large Telescope). Teleskop powstanie na górze Cerro Armazones w Chile.
Dr Gracjan Maciejewski z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika wraz z kierowanym przez siebie międzynarodowym zespołem badawczym zaobserwował zjawisko świadczące o tym, że jedna z pozasłonecznych planet spada na swoją macierzystą gwiazdę.
Astronomowie od dawna podejrzewali, że w innych układach gwiazd w naszej galaktyce i we wszechświecie mogą znajdować się planety. Naukowcy z UE opracowali teraz bezpośrednie metody umożliwiające obrazowanie tych planet pozasłonecznych.
W gęstym strumieniu nieposiadających masy neutrin emitowanym z implozyjnych supernowych cząstki te wzajemnie zaburzają swój ruch, w wyniku czego powstają zbiorcze efekty oscylacyjne. Dopiero niedawno dostrzeżono znaczenie tych nieliniowych zjawisk i zaczęto je badać.
Zbudowana przy udziale polskich firm sonda ExoMars2016 już 14 marca ruszy w podróż w stronę Czerwonej Planety. Cel to poszukiwanie biologicznych śladów życia na Marsie. Misja ExoMars2016 to jeden z najbardziej ambitnych projektów kosmicznych Europejskiej Agencji Kosmicznej w jakich kiedykolwiek uczestniczyły polskie podmioty.
W czasach cięć budżetowych satelity ważące zaledwie kilka kilogramów mogłyby stać się cennym narzędziem do eksploracji kosmosu. Aby przybliżyć opinii publicznej nanosatelity do badań przestrzeni kosmicznej, w ramach finansowanego przez UE projektu starano się ustanowić pewną bazę technologii, infrastruktury i zasobów ludzkich.
Nowo narodzone gwiazdy otaczają dyski protoplanetarne, wirujące plazmy, które mogą stanowić jądro powstającego układu słonecznego. Naukowcy finansowani ze środków UE zbadali nieuporządkowany ruch gazów składowych, aby zrozumieć, w jaki sposób dokonują tej transformacji.
Choć nocne niebo wydaje nam się nieruchome, wszechświat obserwowany w wysokich energiach aż kipi od aktywności. Badacze z UE opracowali narzędzia do analizy intrygującego zachowania wielu źródeł promieniowania gamma.
Dane geoprzestrzenne gromadzone są przy pomocy boi umieszczonych w oceanach, a także lądowych stacji środowiskowych i satelitów znajdujących się na orbicie ziemskiej. Naukowcy starali się wspólnym wysiłkiem ułatwić korzystanie z ogromnych ilości tych danych.
Unijne konsorcjum zaproponowało innowacyjne ramy na rzecz zrównoważonego otwartego dostępu do danych in situ, których będą potrzebowały usługi Copernicus w przyszłej fazie operacyjnej.
Naukowcy finansowani ze środków UE zestawili wyniki zaawansowanych symulacji liczbowych z danymi obserwacyjnymi w ramach prób zwiększenia ich zdolności do wykrywania fal grawitacyjnych emitowanych przez łączące się podwójne czarne dziury.
Fizykom z UE udało się uzyskać wgląd we wnętrze gwiazd neutronowych poprzez połączenie obserwacji z obliczeniami teoretycznymi. Próbowali w ten sposób określić naturę materii w tych ultragęstych gwiezdnych zwłokach.
Gromady galaktyk są prawdopodobnie największymi obiektami ograniczonymi grawitacyjnie we wszechświecie. Astrofizycy wspierani ze środków UE zajęli się badaniem dostępnych danych obserwacyjnych, aby potwierdzić teorie ich ewolucji w kosmicznym czasie.
W całym Układzie Słonecznym odkrywamy lód — od Merkurego, planety leżącej najbliżej Słońca, aż po najbardziej oddalone skorupy komet w obłoku Oorta. Finansowani ze środków UE naukowcy zbadali niektóre z miejsc występowania lodu, aby określić sposób formowania się systemów planetarnych.
Duża asteroida może uderzyć w dowolnym miejscu na Ziemi, toteż prace nad zapobieganiem takim uderzeniom powinny angażować jak najwięcej państw. Jeden z projektów finansowanych przez UE stanowił ważny krok w tym kierunku.
W Polsce powstanie potężne repozytorium danych obserwacyjnych Ziemi gromadzonych przez satelity Landsat, Evisat, Sentinel i inne. Projekt „EO INNOVATION PLATFORM TESTBED POLAND” jest jednym z największych przedsięwzięć kosmicznych zleconych kiedykolwiek przez Europejską Agencję Kosmiczną polskim podmiotom. Wartość projektu przekracza 8 mln złotych.
poleca:
